17. Hukuk Dairesi         2016/15151 E.  ,  2019/7629 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki, trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, manevi tazminata yönelik davanın feragat nedeniyle reddine maddi tazminatt yönünden davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm, asıl davada davalı ... vekili tarafından yasal süresi içerisinden temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü;

-K A R A R-

Davacı vekili dava dilekçesinde, Aksaray Ankara Karayolu Sapmaz Köyü mevkiinde davadışı ...'ın kullandığı işleteni davalı ... Turizm Seyahat San ve Tic. Ltd. Şti olan araç şarompole devrildiğini, kaza neticesinde tek taraflı, ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası meydana geldiğini, ...'ın kullandığı araçta desteğin yolcu olarak bulunmakta olup kaza nedeni ile herhangi bir kusuru bulunmadığını, kaza sonucu ...'ın ölümü ile eşi ...'ın dul, 2 yaşında olan kızı ... ve 14 yaşında olan oğlu ... ve 15 yaşında olan oğlu ...'in yetim kaldığını, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL maddi ve destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, müvekkillerinin her biri için ..., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 50.000,00 TL olmak üzere toplam 200.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Turizm Seyahat San. Ve Tic Ltd. Şti. den tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini toplam 197.544,42 TL'ye yükseltmiştir.

Birleşen davada dava dilekçesinde, meydana gelen kazada ... Turizm'e ait aracın şarampole yuvarlandığını destek ...'ın vefat ettiğini, kazada otobüs sürücüsünün kusurlu olduğunu, murisin yolcu olarak bulunduğunu ve bir kusuru bulunmadığını, aracın ... Turizm'e ait olduğunu ve ... Sigorta A.Ş.'ye ZMSS poliçesi ile sigortalı olduğu, Aksaray 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/316 esas sayılı dosyası ile maddi ve manevi tazminat davası açıldığını, ancak aracın Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasının davalı ... Sigorta A.Ş.'ye ait olduğunu, bu şirkete de davanın ihbar edildiğini iddia ederek, öncelikle davanın 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/376 esas dosyası ile birleştirilmesine, bu dosyada bilirkişi tarafından hesaplanan ... için 5.609,84TL, ... için 8.000,75TL, ... için 40.595,10TL, ... için 143.338,73TL maddi ve destekten yoksun kalma tazminatının ihbar tarihi olan 17/08/2015 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.

Davalı ... Tur. Sey.San. ve Tic. Ltd.Şti vekili, davacıların murislerin vefatından dolayı uğradıkları maddi tazminatların tamamının dilekçesi ekinde sundukları sigorta poliçeleri ile teminat altına alındığını, dava açılmaksızın sigorta şirketlerine başvuru yapılması halinde tazminatları poliçe limitleri dahilinde kendilerine ödeneceğini, istenilen manevi tazminat miktarların çok fahiş olduğunu, olaydan sonra Aksaray 1. Sulh Hukuk Mahkemesi Hakimliğinin 2014/18 D. İş sayılı dosyası ile tespit yaptırıldığını, her ne kadar tek taraflı trafik kazası meydana gelmesine rağmen aracın şeritten çıkarak bankete düşmesinden dolayı yan tarafa yatmasında aracın sürücüsü tamamen kusurlu olmadığını ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Davalı ... vekili, davaya konu aracın zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortasının ... Sigorta nezdinde olduğunun tespit edildiğini, taleplerin öncelikle bu sigortadan karşılanması gerektiğini, sorumluluklarının poliçede yazılı sigorta tutarlarına kadar olduğunu, davanın ... Sigorta'ya ihbar edilmesine davaya konu tazminatın ... Sigorta'ya yöneltilmesini ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Davalı ... Sigorta vekili,davanın İstanbul Anodolu Mahkemelerinde açılması gerektiğinin, yetkisizlik kararı verilmesini, öncelikle plakalı aracın taşıt kartı ve yetki belgesinin ibrazı ile davacının yolcu olarak bulunduğu seyahatin kanun ve poliçe kapsamına girip girmediğinin tespit edilmesi gerektiğini, davanın kabulü anlamına gelmemek kaydıyla müvekkil şirketin faizden dava tarihinden itibaren yasal faizle sorumlu olduğunu, hasar ödeme mükellefiyetinin hak sahibinin belgeleri ile usulen sigorta şirketine müracaatından itibaren 8 iş günü sonra başlamakta olduğunu, müvekkil şirketin sorumluluğunun 268.000,00 TL poliçe limiti ile sınırlı olduğunu ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, asıl dosya olan 2014/316 Esas sayılı dava bakımından manevi tazminata yönelik davanın feragat nedeniyle reddine; asıl dosya olan 2014/316 Esas sayılı dava bakımından davanın kabulü ile;davacı ... bakımından 143.338,73 TL, ... bakımından 40.595,10 TL, ... bakımından 8.000,75 TL, ... bakımından 5.609,84 TL olmak üzere toplam 197.544,42 TL destekten yoksun kalma tazminatının ödemede tekerrür oluşturmamak koşuluyla dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla davalı ... Aş 'den ve bu miktarın, ... bakımından 10.000,00 TL, ... bakımından 5.000,00TL, ... bakımından 5.000,00 TL, ... bakımından 5.000,00 TL olmak üzere toplam 25.000,00 TL'sinin ödemede tekerrür oluşturmamak kaydıyla davalılar ... Sigorta Aş ve ... Turizm Seyahat San. Tic. Ltd. Şti'den müteselsilen alınarak (davalı ... Aş bakımından dava tarihinden, ... Turizm Seyahat San. Tic. Ltd. Şti bakımından haksız fiil tarihi olan 13/08/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte) davacı ...'a (...'in kendi adına asaleten ... , ... , ... 'a velayeten) verilmesine , birleşen dosya bakımından davanın kabulü ile; davacı ... bakımından 143.338,73 TL, ... bakımından 40.595,10 TL, ... bakımından 8.000,75 TL, ... bakımından 5.609,84 TL olmak üzere toplam 197.544,42 TL destekten yoksun kalma tazminatının asıl dosya olan 2014/316 Esas sayılı dosyada ödeme tekerrür oluşturmamak koşuluyla birleşen dosya dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla ve davalı ...den alınarak davacı ... 'a (...'in kendi adına asaleten ... , ... , ... 'a velayeten) verilmesine karar verilmiş hüküm davalı ...Ş vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebine ilişkindir.

Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu'nun "Sorumluluk ve Sigorta" başlıklı bölümünde düzenlenmiş olup; Kanunun 17.maddesinde: "Şehirlerarası ve Uluslararası yolcu taşımacıları, duraklamalar dahil olmak üzere kalkış noktasından, varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelecek bir kaza nedeniyle yolcunun ölümü, yaralanması ya da eşyanın zarara uğramasından dolayı sorumludurlar" açıklaması yapıldıktan sonra, 18. maddesinde: "Taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Kanunun 17'nci maddesinden doğan sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadırlar" denilmiştir.

Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın "Tazminat Ödemesinde Öncelikli Sigorta" başılığını taşıyan B.8. maddesinde ise; "Meydana gelen zarar öncelikle bu sigortadan karşılanır. Sigorta sözleşmesinin hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için; sırasıyla 13/10/1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre yapılması zorunlu olan mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur" denilmektedir. Buna göre taşıma ilişkisinde, taşımacılık mali sorumluluk sigortası, mali sorumluluk sigortası ve ihtiyari mali sorumluluk sigortası arasında sıralı sorumluluk ilişkisi kabul edilmiştir. Müteselsil sorumluluk mevcut değildir.

Davalı ...Ş'nin, davacının yolcusu olduğu otobüsün zorunlu mali sorumluluk sigortacısı olduğu; birleşen davada davalı ... Sigorta A.Ş.'nin otobüsün zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortacısı olduğu hususu çekişmesizdir.

Davalı ...Ş., davacının zararından öncelikle otobüsün zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortacısının sorumlu olduğunu iddia etmiş, mahkemece 197.544,42 TL destekten yoksun kalma tazminatının ödemede tekerrür oluşturmamak koşuluyla dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla davalı ... Aş 'den ve zorunlu taşımacılık mali sorumluluk sigortası olan davalı ...den toplam 197.544,42 TL destekten yoksun kalma tazminatının asıl dosya olan 2014/316 Esas sayılı dosyada ödeme tekerrür oluşturmamak koşuluyla birleşen dosya dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla davacı tarafa verilmesine kararını vermiştir.

Somut olayda, taşıma esnasında kazanın meydana geldiği sabit olup, aracın kaza tarihini kapsayan taşımacılık mali sorumluluk sigortasının birleşen dava davalısı ... Sigorta A.Ş nezdinde ölüm ve sakatlanma kişi başına 268.000,00 TL teminat limitli poliçeyle yapıldığı anlaşılmıştır. Bu durumda mahkemece, kazaya karışan aracın zorunlu taşımacılık mali sorumluluk sigortasının bulunması, trafik (zmss) sigortacısına ancak taşımacılık mali sorumluluk sigortası limitinin üzerinde bir zararın tespiti halinde limitin üzerinde kalan kısım yönünden başvurulabileceği, bilirkişi raporunda belirlenen tutarın (toplam 197.544,42 TL) taşımacılık mali sorumluluk sigortası limitini (268.000,00 TL TL) aşmadığı gözetildiğinde kazaya karışan aracın trafik (ZMSS) sigortacısı ... Sigorta A.Ş'ye karşı açılan davanın maddi ve hukuksal olgular değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu üzere yanılgılı değerlendirme sonucu hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...Ş'ye geri verilmesine 17/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.