TRAFİK KAZASINDA YARALANAN ÇOCUĞUNUN BAKIMI İÇİN AŞÇI OLARAK ÇALIŞTIĞI İŞİNDEN AYRILMAK ZORUNDA KALAN ANNE,  UĞRADIĞI GELİR KAYBINDAN DOLAYI MADDİ TAZMİNAT TALEP EDEBİLİR

17. Hukuk Dairesi 2016/7418 E. , 2019/2318 K.

 

"İçtihat Metni"

 

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, maddi ve manevi tazminat davalarının kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacılar vekili ile asıl dosya davalıları ..., ... ve birleşen dosya davalısı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:


-K A R A R-


Davacılar vekili asıl davaya ait dava dilekçesinde; 24/08/2008 tarihinde davalılardan ...'ın maliki, diğer davalı ...'un sürücüsü olduğu ... plakalı aracın müvekkili ...'a çarpması neticesinde yaralanmasına neden olduğunu, ... plakalı aracın davalı ... tarafından 1-2535265 nolu poliçe ile sigortalı olduğunu, müvekkili ...'un dava konusu kaza nedeniyle uzun süre tedavi gördüğünü beyanla; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, tedavi giderleri için şimdilik 20.000,00 TL, kaza nedeniyle bir yıl öğrenimine ara vermek zorunda kalması nedeniyle oluşan ve maddi zararı için, 5.000,00 TL, iş gücü kaybı için 50.000,00 TL, kazalı ...'un annesi davacı ...'ün çocuğunun bakımı için aşçı olarak çalıştığı işinden ayrılmak zorunda kaldığını ve gelir kaybına uğramasından dolayı 5.000,00 TL olmak üzere toplamda 80.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (davalı ... şirketinden poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsiline, ayrıca; davacı ... için 50.000,00 TL, davacı ... için 15.000,00 TL ve davacı ... için 15.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...'tan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini;


Birleşen ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/522 E. sayılı dosyasında ise, aynı kaza nedeniyle belirsiz alacak davası kapsamında 100,00 TL tedavi giderinin davalı Kurumdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.


Davalılar ... Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde, davalı asıllar ... ve ... ile Sosyal Güvenlik Kurumu vekili duruşmadaki ve aşamalardaki beyanlarında davanın reddini savunmuşlardır.


Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davacıların maddi tazminat talebini içerir davasının kısmen kabulü ile 118.241,44 TL'nin davalı ..., ... ve Genel Sigorta AŞ'den sigorta şirketi yönünden poliçe limitiyle sınırlı olmak ve tahsilde tekerrüre yol açmamak üzere sigorta şirketinden dava tarihinden itibaren diğer davalılar yönünden ise haksız fiilin işlendiği tarihten (24/08/2008) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine, tedavi giderlerine yönelik davanın kısmen kabulü ile 13.425,44 TL'nin davalı ..., ... ve SGK'dan tahsili ile SGK yönünden birleşen dava tarihinden itibaren işleyecek (18/11/2014) yasal faizi ile diğer davalılar yönünden haksız fiilin işlendiği tarihten işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine,


Davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile Küçük ... için 25.000,00 TL, diğer davacı anne ve baba için ayrı ayrı 10.000,00 TL olmak üzere toplam 45.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiilin işlendiği tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı ..., ...'dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili, asıl dosya davalıları ... ve ... ve birleşen dosya davalısı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmiştir.


1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davacılar vekilinin (2) nolu, davalı asıllar ... ve ...'ın (3) nolu ve davalı ... Kurumunun (4) nolu bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.


2-Dava, trafik kazası sonucu cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.


Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;


2.1-Davacılar vekili, dava konusu kazada yaralanan ve olay tarihinde lise öğrencisi olan ve dava sırasında ise Atatürk Üniversitesi ... Eğitim Fakültesi Almanca Öğretmenliği Bölümünü kazanmak suretiyle eğitimine devam eden davacı ... yönünden eğitimine 1 yıl ara vermek zorunda kalması nedeniyle uğradığı kazanç kaybını talep etmiş ayrıca, yükseköğrenimine devam eden davacının elde edeceği gelirin asgari ücretin üzerinde olacağını ileri sürerek, Aralık 2013 dönemine ait yabancı dil öğretmeninin maaş bordrosunu sunmuştur. Mahkemece hükme esas alınan 19.11.2013 tarihli ek aktüer bilirkişisi raporunda ise,davacının mezun olduktan sonra asgari ücretin 1 misli kadar gelirinin olacağı varsayılarak hesaplama yapılmış ise de mahkemenin davacılar vekilinin söz konusu talepleri yönünden yaptığı araştırma yetersizdir.


Bu durumda mahkemece;kaza sırasında lise öğrencisi olan davacının tedavisi nedeniyle eğitimine ara verip vermediği, eğitimine ara vermiş ise ara verme süresi ayrıca, davacının öğrenimini sürdürdüğü Almanca öğretmenliği bölümünden mezun olacağı muhtemel tarihin ilgili öğrenim kurumlarından sorularak, mezun olduğunda mesleğine göre elde edebileceği gelirin saptanması için ilgili yerlerden emsal gelir araştırması yapılması, ilgili meslek odaları ve meslek kuruluşlarından mezuniyetinden itibaren ne kadar sürede iş bulabileceği, emsal gelirinin ne kadar olacağı gibi hususların sorulması; bu araştırma ve tespitlerden sonra, davacı ... eğitimine ara vermiş ise bu sebeple uğradığı kazanç kaybı ile Üniversite'den mezun olacağı tarih ve sonrasındaki iş bulma süresinin sonuna kadar geçecek süre için gelirinin net asgari ücret olarak ve çalışmaya başlamasından sonraki dönem yönünden ise tespit edilen gelirine göre tazminat hesabının yapılması için, rapor düzenleyen bilirkişiden ek rapor alınarak, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm tesisi,


2.2-Dairemiz uygulamasına göre, kişinin vücut bütünlüğünün ihlâli nedeniyle ortaya çıkan beden gücü kayıplarının, gelirinde veya malvarlığında bir azalmaya neden olmasa dahi tazminat gerektirdiği, çalışma yaşına gelmemiş küçükler yönünden de, bedensel zarar sonucu oluşan maluliyet nedeniyle, evde ya da dışarıda aileye yardımcı olma, eğitim alma, yeme, içme vb. tüm yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinde emsallerine göre sarfetmesi gereken fazla çaba veya gücün (efor) bir ekonomik değer olduğu ve bu nedenle bir zarar oluştuğu gözetildiğinde, hükme esas alınan aktüer raporunda davacı kazalı ... yönünden kaza tarihinden itibaren maluliyet tazminatı hesaplanması yapılması gerekirken, reşit olduğu tarih esas alınmak suretiyle hesaplama yapılmış olması,


2.3-Dosyada aldırılan 19.8.2014 tarihli adli tıp uzmanı doktor bilirkişi raporunda davacı tarafça sunulan tedavi gideri makbuzlarına göre hesaplanan 16.431,95 TL'ndan, hükme esas alınan aktüer raporunda; davalı ...nin, genel sigorta ödemesi adı altında Sosyal Güvenlik Kurumuna yapmış olduğu 3.006,51 TL ödeme davalı sigortacı ve SGK'nun sorumluluğunda olduğu halde, 6111 sayılı Yasanın 59. maddesi ile 2918 sayılı Yasanın 98.maddesinde yapılan değişiklik uyarınca davacı ... yönünden hesaplanan tazminattan mahsup edilmek suretiyle hesaplama yapılmış olması ve bu hesaplamaya göre hüküm tesis edilmiş olması,


2.4-Dava dilekçesinde, kazalı ...'ın annesi davacı ...'ün çocuğunun bakımı için aşçı olarak çalıştığı işinden ayrılmak zorunda kalması ve gelir kaybına uğramasından dolayı maddi tazminat talebinde bulunulduğu ve aktüer raporunda söz konusu taleple ilgili olarak maddi tazminat hesabı yapıldığı halde, bu davacı yönünden karar verilmemiş olması,


2.5- Davalı ... şirketinden manevi tazminat talep edilmediği halde, reddedilen manevi tazminat miktarı yönünden lehine hatalı hesaplama ile 16.574,56TL vekalet ücreti takdir edilmesi Doğru görülmemiş ve karar bozmayı gerektirmiştir.


3-Asıl dosya davalıları ... ve ...'ın temyiz itirazlarının incelenmesinde;


3.1-Yargılamanın devamı sırasında yürürlüğe giren ve 2918 sayılı Kanun'un 98. maddesinde değişiklik yapan 6111 sayılı Kanun'un 59. maddesi ve geçici 1. maddesi gereği, Sosyal Güvenlik Kurumu, tüm tedavi giderlerinden değil, ancak sözkonusu madde kapsamında kalan tedavi giderlerinden sorumludur. Belgeye dayanmayan tedavi giderlerleri, 6111 sayılı Kanun kapsamında değildir. Belgeli olmayan tedavi giderlerinden ve Kanun kapsamında olmayan tedavi giderlerinden SGK sorumlu olmayıp, sigorta şirketi ile araç işleteni ve sürücüsünün sorumluluğu devam etmektedir.


Mahkemenin hükme esas aldığı aktüer raporlarında hesaplanan 13.425,44 TL belgeli tedavi giderlerinden davalı trafik sigortacısının sorumlu olmadığı kabul edilmişken, davalı araç sürücüsü ve işleteninin tedavi giderlerinden sorumluluğuna hükmedildiği görülmektedir. Yukarıda ifade edilen 6111 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemeler dikkate alındığında; 6111 sayılı Kanun ile KTK'da yapılan değişiklik gereği, trafik sigortacısının sorumluluğunun son bulduğu belgeli tedavi giderleri yönünden, trafik sigorta poliçesi gereği sigortacısına prim ödeyerek sorumluluğunu aktaran araç işleteni ile işletenin eylemlerinden sorumlu olduğu araç sürücüsünün de sorumluluğunun son bulduğu gözetilmeksizin bu zarar kalemi yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu ile birlikte davalılar ... ve ... aleyhine de hüküm kurulmuş olması,


3.2-Kabule göre, mahkemece hükme esas alınan 01.07.2014 tarihli aktüer ek raporunda davacı ...'un iş göremezlik zararı, 104.816,00 TL, tedavi gideri 16.431,95 TL toplamından ... Genel Sigorta A.Ş. tarafından yapılan 3.006,51 TL ödeme mahsup edilmek suretiyle 118.241,44 TL olarak hesaplandığı halde mahkemece, hükmün fıkrasının 1 paragrafında 118.241,44 TL'nin davalılardan tahsiline denildikten sonra, 2 nci paragrafta mükerrer şekilde tedavi gideri 13.425,44 TL'nın da davalılar ... ve ...'tan tahsiline karar verilmek suretiyle hüküm kurulmuş olması,


3.3.Davacılar vekili, dava konusu kaza sonucu yaralanmasından duyduğu üzüntü nedeniyle, davacılar için toplam 80.000,00 TL manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece talebin kısmen kabulüne karar verilerek hükümde belirtilen miktarlarda manevi tazminata karar verilmiştir.


6098 sayılı TBK'nun 56.(818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 47.) maddesi hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı'nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.


O halde mahkemece; meydana gelen trafik kazası sonucu davacı ...'un yaralanması nedeniyle davacıların duyduğu acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla;zararın ağırlığı, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ve kazanın meydana geldiği tarih ve olay tarihindeki paranın alım gücü göz önünde bulundurularak davacılar için hak ve nasafet kuralları çerçevesinde daha düşük manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, yüksek miktarda manevi tazminata hükmedilmesi Doğru görülmemiş ve kararın bozulması gerekmiştir.


4-5502 Sayılı Yasa'nın 36. maddesi uyarınca, davalı ... harçtan muaf olduğu halde, mahkemece, diğer davalı ile birlikte harçtan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması da doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ile davalılar ...vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ...'ın,(4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ile davalılar ... ve ...'a geri verilmesine 28/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi

 

15 Nisan 2020 Çarşamba
© 2024 AS-Hukuk Tüm Hakları Saklıdır.